เลขที่ : 0075
ประเภทพระเครื่อง : พระเนื้อชินยอดนิยม
ชื่อพระเครื่อง : พระลีลากำแพงเชยคางข้างเม็ด
สถานะ (ให้ชม/เช่าบูชา) :
ข้อมูลของพระเครื่อง : พระลีลากำแพงเชยคางข้างเม็ด กรุวัดอาวาสน้อย จังหวัดกำแพงเพชร
พระลีลากำแพงเชยคางข้างเม็ด
ลักษณะพิเศษของเมืองกำแพงเพชร คือ งานประติมากรรมที่นี่มีพระพุทธรูป และพระเครื่องแบบสุโขทัย จะเป็นลักษณะของตนเอง จัดอยู่ในสกุลช่างเฉพาะตัว คือ ฝีมือช่างกำแพงเพชร ที่เป็นเช่นนี้ได้ก็เพราะ ที่นี่เป็นเมืองใหญ่ มีช่างฝีมือเอกมากมาย จึงสามารถกำหนดแบบแผนของตนได้
โบราณสถาน อันประกอบด้วยสถูปเจดีย์ และวัดวาอารามใหญ่น้อยในเมืองกำแพงเพชร ส่วนใหญ่มักก่อด้วย ศิลาแลง แบบเดียวกับที่พบในเมืองศรีสัชนาลัย เพราะพื้นดินบางส่วนของที่นี่ เมื่อขุดลงไปจะพบศิลาแลง จึงได้ใช้วัสดุพื้นเมืองนี้ทำเป็นกำแพงเมืองขึ้น
แต่ สถูปเจดีย์รุ่นเก่า อันมีรูปทรงแบบศิลปะอู่ทอง มักจะก่อสร้างด้วยอิฐขนาดใหญ่ ก่อแบบสนิทไม่สอปูน แต่สอด้วยยางไม้ เทคนิคการก่อสร้างประณีตมาก ต้องจัดว่า สิ่งที่ก่อสร้างด้วยอิฐ เป็นของเก่ากว่าประเภทที่ทำด้วยศิลาแลง
พระบูชา และ พระเครื่อง ที่ขุดพบ ณ เมืองกำแพงเพชร ที่น่าสนใจศึกษามี กรุวัดพระบรมธาตุ ซึ่งอยู่ในลานทุ่งเศรษฐี โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ที่วัดพระบรมธาตุ ยังได้ขุดพบ แผ่นลานเงินลานทอง จารึกประวัติการสร้างพระบูชาและพระเครื่อง นอกจากนี้ ยังได้ขุดพบพระเครื่องพิมพ์ต่างๆ มากมาย มีพระเครื่องอยู่พิมพ์หนึ่ง ที่ติดอันดับพระชุดเบญจภาคี เนื้อดิน คือ พระกำแพงซุ้มกอ ซึ่งเป็นพระเครื่องในฝันของนักสะสมทุกคน
พระที่ขุดพบในกรุพระบรมธาตุนี้ มีอยู่ปางหนึ่งซึ่งจัดได้ว่า เป็นปางที่อ่อนช้อยสวยงามเป็นพิเศษ เป็น พระปางลีลา ศิลปะสุโขทัย สกุลช่างกำแพงเพชร มีหลายพิมพ์ แต่ละพิมพ์มีลักษณะลีลาที่แตกต่างกัน
พระปางลีลา เป็นพุทธอิริยาบถของพระพุทธเจ้า ที่ทรงปฏิบัติอยู่เป็นประจำ แต่คราวที่พระองค์เสด็จกลับจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ พระสารีบุตร ได้สังเกตเห็น และชื่นชมมาก พร้อมทั้งกล่าวออกเป็นคาถาถวายพระมหาบรมศาสดาว่า “ทรงมีสิริโสภาอันงามปานนี้” และด้วยตำนานนี้เอง จึงกลายเป็นที่มาของการสร้าง พระปางลีลา
พระพิมพ์หนึ่งที่ว่านี้ คือ พระลีลากำแพงเชยคางข้างเม็ด
พุทธลักษณะ องค์พระประทับยืนแบบเดียวกับ พระกำแพงขาว คือ พระกรและพระหัตถ์ขวาทอดวางแนบลงมาตรงๆ แตกต่างกันตรงที่พระหัตถ์ซ้ายยกสูงขึ้นเสมอระดับพระศอ จึงดูเหมือนกับ “เชยคาง” องค์พระประทับยืน ลีลาอยู่ในซุ้ม ขอบข้างเป็นเม็ดไข่ปลา ชาวบ้านจึงเรียกชื่อตามลักษณะขององค์พระที่เห็นว่า พระลีลากำแพงเชยคางข้างเม็ด เป็นพระเนื้อชินเงิน และชินตะกั่วสนิมแดง ขุดพบที่กรุวัดบรมธาตุ วัดอาวาสน้อย วัดสี่อิริยาบถ
ที่มา : ชาติ วิศิษฏ์สรอรรถ, komchadluek, www.komchadluek.net/ , พระลีลากำแพงขาว พระลีลาเชยคางข้างเม็ด, โพสต์ 11 กุมภาพันธ์ 2552.